Tot leven getoverde liedjes

Mies van Hout breidt haar oeuvre op het gebied van liedjesprentenboeken uit met twee mooie kartonboeken, fijn voor activiteiten in peuter-, kleuter en Muziek op Schootgroepen.

In ‘Kleertjes uit, pyjamaatjes aan’ vinden we teksten van vier slaapliedjes en het versje ‘Naar bed, naar bed, zei Duimelot’. Het boek ‘En we gaan nog niet naar huis’ bevat teksten van reisliedjes, zoals ‘Leve de Zeppelin’ en ‘Berend Botje’. Van Hout tovert voorwerpen, kinderen, knuffels en dieren tot leven, beurtelings robuust – het huis, de boot – en teer: vitrage voor het raam, een waas opspattende golven.

De losse en kleurige afbeeldingen vullen de liedteksten aan; voortaan hoort precies díe tijdloze wereld in je verbeelding bij dát lied. In ‘Kleertjes uit’ vinden we zo een roze-paarse tent in de nacht, of een fantasielandschap met vissen en vogels genoeglijk bij elkaar.

Kleurrijke vakantietaferelen zie je in ‘En we gaan nog niet naar huis’: een strand of hoge bergen met een spoorbrug, maar ook chagrijnige wandelaartjes met kletsnatte haarslierten.

Wel heel jammer dat er geen opnamen of bladmuziek bij de teksten voorhanden zijn. Voor veel leerkrachten – mijzelf incluis – is het toch even zoeken naar de melodie van ‘Maantje tuurt’. De handen van de Pyramide-redactie jeuken om hier iets aan te doen …

Kleertjes uit, pyjamaatjes aan.
Slaapliedjes

ISBN 978 902 577678 7

En we gaan nog niet naar huis
Liedjes over samen op stap gaan

ISBN 978 902 577677 0

Doelgroep 0 tot 5 jaar
Tekst en illustraties Mies van Hout
Uitgeverij Gottmer
Prijs €13,99

Prentenboek met speellied voor vakintegratie

‘Schipper, mag ik overvaren’ is altijd een populair speelplaatslied geweest, waarin kinderen elkaar fijn kunnen uitdagen in gekke motoriek. Tiny Fisscher en Marijn van der Wateren geven een nieuwe draai aan dat spelliedje met het boek ‘Schipper, mag ik over…’. Natuurlijk vormt het voorlezen ervan een mooie aanleiding om het lied met spel weer eens te spelen, of andersom: het spel als aanleiding om het boek te lezen.

Maar tekst en beeld van Fisscher en Van der Wateren bieden meer mogelijkheden. De schipper vaart zoals verwacht heen en weer: ‘jaar na jaar, van oever naar oever’, maar op een dag steekt een storm op, en is het pontje … verdwenen!

Met de paniek die hierdoor ontstaat, en de vereende krachten waarmee dit probleem wordt opgelost, is het boek een prima middel in de klas bij onderwerpen als transport, elkaar helpen en omgaan met veranderingen. En zelfs in een techniekles; bijvoorbeeld door letterlijk een brug te leren bouwen.

Illustrator Marijn van der Wateren heeft oog voor grappige details, zoals het kind dat op haar kop een gat in de steiger overbrugt. In enkele lijnen schetst ze karakters, situaties, wankele pijlers, getergde gezichtsuitdrukkingen en een chaotische vliegende storm.

Schipper, mag ik over …

Doelgroep 4 tot 8 jaar
Tekst Tiny Fisscher
Illustraties Marijn van der Wateren
ISBN 9 789021498058
Uitgeverij Volt
Prijs € 17,99

BAM!-reeks: dansen en muziek

De non-fictiereeks ‘BAM! Ik lees’ gaat uit van leesplezier in plaats van lezen op AVI-niveau en is bedoeld voor kinderen die nét het beginnersleesniveau zijn ontstegen. In november 2024 verscheen in deze reeks het boek ‘Zit hier muziek in?’. Een interessant boek voor muziekleerkracht of -vakspecialist.

Schrijver en liedjesschrijver Haayema slaagt erin om veel informatie over muziek te geven: muziekinstrumenten en -noten, de rol van de dirigent, enzovoort. De lezers merken gaandeweg hoe een lied tot stand komt. De tekst is soms wat onbeholpen, bijvoorbeeld ‘de kleine trom, deze is kleiner dan de grote trom’… En hoewel de meeste afbeeldingen van muziekinstrumenten – illustraties van Yoko Heiliger – kloppen, biedt het achteraanzicht van het orkest een blik op onherkenbare celli.

‘Ik zoek een heel mooi lied’, denkt de hoofdpersoon, dirigent Antonia. Achterin het boek staat een stukje bladmuziek van een liedarrangement. Via een QR-code kun je het hele lied beluisteren. Het is ingespeeld door een echt orkest, welk komen we helaas niet te weten.

Het catchy refrein nodigt uit om met de klas te zingen. Daarom hoopte ik op minstens een karaokeversie en bladmuziek voor de (muziek)leerkracht, maar die zijn (nog) niet voorhanden. Leuk weetje: de Nederlands-Amerikaanse Antonia Brico was de eerste vrouwelijke orkestdirigent ter wereld. Dat was als achtergrondinformatie interessant geweest voor de lezers.

Een andere tip uit de BAM!-reeks is ‘Dans, dans, dans!’ (2023) waarin Tiny Fisscher dans van tarantella tot en met zwierige rolstoeldans beschrijft.

Beweging spat van de kleurrijke illustraties, illustrator Roozeboos maakte deze in ecoline om ze los en funky te houden. De tekst leest prettig, auteur Tiny Fisscher – zie ook de bespreking van ‘Schipper, mag ik over…’ – verplaatst zich goed in het pas-lezende kind.

Naar aanleiding van het boek kun je de muziek van de dansen opzoeken, en samen met de kinderen in het rond zwieren. Tips voor muzieklessen rondom dans: zie De Pyramide 79-02, mei 2025 (themanummer)

Zit hier muziek in?

Doelgroep 5 tot 9 jaar
Tekst Mark Haayema
Illustraties Yoko Heiligers
Muziek Henk van der Schalk
ISBN 978 906 222337 4

Dans, dans, dans!

Tekst Tiny Fisscher
Illustraties Roozeboos
ISBN 978 902 148716 8
Uitgeverij Volt
Prijs € 7,99

Vogels en verbinding

Met heldere, kleurrijke tekeningen, en een slimme bladspiegel met een boom figurerend als anker, is het boek ‘Paradijsvogelplein’ van Elna Lerk een feest om door te bladeren. Een voor een verschijnen heerlijk verschillende paradijsvogels rond een kale grijze boom. Allen bouwen een huis dat precies bij hen past. Allengs krijgt de boom kleur en een bonte kroon aan bloemen. De boodschap is duidelijk, en het boek is daarmee heel geschikt voor bijvoorbeeld de gouden weken.

Achterin staat een speciaal voor dit verhaal geschreven lied van Jeroen Schipper, met – hoera! – bladmuziek! Een QR-code linkt naar een opname ervan. Het lied is geschikt om te zingen met kinderen vanaf een jaar of zes, het refrein eventueel al voor kleuters.

De verhaaltekst in gracieus schoonschrift is bondig, met enkele grappig allitererende beschrijvingen, zoals ‘wonderwitte watervogel’. Wel jammer is dat zinnen vaak ongelukkig zijn afgebroken, je moet ze goed bekijken voor je ze vlotjes kunt voorlezen, zoals bij ‘Luid kwetterend/bouwen zij aan/ hun al even/zotte huis’.

Het boek biedt de leerkracht aanknopingspunten om met de kinderen te tellen, kleuren te benoemen, te tekenen en huizen, boom en bloemen (na) te maken. En te zingen natuurlijk.

In De Pyramide 79-04, oktober 2025, verschijnt een onderbouwles rondom dit boek.

Paradijsvogelplein

Doelgroep 4 tot 8 jaar
Tekst en illustraties Elna Lerk
Lied Jeroen Schipper
Uitgeverij Making Things Bearable
ISBN 978 908 340869 9
Prijs € 17,95

In de hoek met bluetooth en een boek

‘Met mijn neus in de wind’ is het tweede liedjesboek van Boudewijn de Groot met opnieuw prachtige prenten van Mark Janssen. Het verdient een plek in de klassenboekenkast vanaf groep 5, liefst met koptelefoon en bluetooth in de buurt, zodat kinderen tijdens stil-tijd in de leeshoek via Spotify of YouTube kunnen luisteren naar de veelzijdige arrangementen van De Groot en Jaco van der Steen, terwijl ze de tekst meelezen. Fijne liedjes om met de klas mee te zingen, zijn ‘Blij’ bij het openingsverhaaltje uit het boek, en ‘Ik heb geen zin’, gezongen door opa Boudewijn en een van zijn kleinkinderen.

De verhalende teksten vind ik soms érg breedsprakig, zoals ‘… neem ik een bordje pap. Dat vind ik niet erg lekker, maar ja, het is een gezonde hap’, enzovoorts … Maar prenten en arrangementen compenseren dit minpuntje.

Bijzonder is de opname van ‘Een Andere Keer’, waarin de pas-overleden Dieuwertje Blok de coupletten voordraagt, wat mij betreft het hoogtepuntvan deze productie.

Met mijn neus in de wind

Doelgroep 5 tot 10 jaar
Tekst Boudewijn de Groot
Illustraties Mark Janssen
Muziek Boudewijn de Groot en Jaco van der Steen
Uitgeverij Lemniscaat
ISBN 978 904 771661 7
Prijs € 24,99 (gebonden, incl. cd)
ISBN 9 78 904 771662 4
Prijs € 18,99 (gebonden)